د. ئیدریس كاریتانی
لە دوایین هەڵبژاردندا، بەهۆی ململانێی توندی حیزبی و بیری تەسكی هەردوو حیزبی دەسەڵاتدار، كورد نەیتوانی پڕۆژە و بەرنامەیەكی ورد و ژیرانە بۆ كەركووك دابڕێژێت. دەرەنجام، لە خاك و نیشتمانێك كە موڵكی كوردە، پاشەكشەیان كرد و بوونە كەمینە.
ئێستا ساڵێك بەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا تێدەپەڕێت، بەڵام هێشتا نە حكوومەت پێكهاتووە و نە پەرلەمان كارایە.
هەرێم كەوتووەتە بۆشاییەكی كوشندەی یاسایی و دامەزراوەییەوە. بەهۆی ئەم دۆخەوە، شاند و دیپلۆماتكارانی وڵاتان ڕوو لە هەرێم ناكەن و چالاكییەكان تەنها لە چوارچێوەی كۆڕ و سیمیناری ناوخۆییدا قەتیس ماون. كێشە سەرەكییەكەش تەنها "بەشبەشێنەی حیزبییە" نەك بەرژەوەندیی باڵای نەتەوەی كورد.
لە عێراقدا مەترسییەكان گەورەتر دەبن؛ سوننەكان بە سەرپەرشتیی (حەلبوسی) ڕیزەكانی خۆیان ڕێكخستووەتەوە و بە نەفەسێكی بەعسییانە ئەم جارە كاری لەسەر دژایەتیی ئاراستە ئیسلامییەكانی سونە كرد، هاوكات دژی هەرێم و قەوارەكەی هەنگاو دەنێت و چاوی لە پۆستی سەرۆك كۆمارە بۆ بەرتەسككردنەوەی ڕۆڵی كورد.
لەلایەكی ترەوە، شیعەكان سەرەڕای لاوازبوونیان بەهۆی گوشارەكانی ئەمریكا و ئیسرائیل بۆ سەر ئێران، بە خێرایی خۆیان كۆكردووەتەوە. ئەگەر دەستیان بڕوات، بێگومان قەوارەی هەرێم ناهێڵن و هەڕەشەی ئەنفالێكی نوێ لە ئارادایە.
ڕووی دەممان لەم دوو حیزبە دەسەڵاتدارەیە كە دەستبەرداری گەندەڵی و پشكی حیزبی نابن: ئەگەر ئێوە خەمی كوردتانە، چی جیاوازییەك هەیە وەزیرێك خەڵكی هەولێر، سلێمانی، هەڵەبجە یان دهۆك بێت، بیرو رایەكی جیاوازی هەبێت، مادام كەسێكی پسپۆڕە و خزمەتی نەتەوەكەی دەكات؟ دیارە لای ئێوە حكوومەت ناوەندی بازرگانییە و دروشمی كوردایەتی تەنها بۆ موزایەدەیە.
ئۆباڵی هەر مەترسی و نسكۆیەك كە ڕوو لەم میللەتە خێر لەخۆ نەدیوە بكات، لە ئەستۆی ئێوەدایە. سەركردەی ڕاستەقینە ئەو كەسەیە كە بە عەقڵیەتێكی گەورە و نیشتمانی بیر دەكاتەوە، نەك خەریكی پلە و پۆست و خزمخزمێنە بێت.
لێرەوە، داوا لە:
لایەنە سیاسییە ئۆپۆزسیۆنەكان،
زانایانی ئایینی و ڕێكخراوە مەدەنییەكان،
ڕۆژنامەنووسان و ناوەندەكانی لێكۆڵینەوە،
سەرجەم تاكێكی خاوەن ویژدانی كورد دەكەم؛
فشار دروست بكەن و چیتر قبووڵی نەكەن پرۆسەی پێكهێنانی حكوومەت بە كراوەیی بمێنێتەوە. ئەمە تەنها شەڕی كورسی نییە، بەڵكو خاوەندارێتییە لە دۆزی نەتەوەیەك و بەرهەمی سەدەیەك خوێن و قوربانیدان.
ئەگەر دەسەڵاتداران نەیانەوێت ئەم دۆخە چارەسەر بكەن، پێویستە بیر لە "بەدیل" بكرێتەوە؛ ئەویش بە ڕاگەیاندنی "حكوومەتێكی بەدیل" لەلایەن حیزبەكان و كەسایەتییەكانەوە كە نوێنەرایەتیی شەقام بكەن، و لە ڕێگەی ڕاپرسییەكی جەماوەرییەوە شەرعیەت لە لەم گەلە موسلمانە وەربگرن.