سوپای سودان ڕایگەیاند کە شوێنگەلێکی گرنگیان لە ناوەڕاستی خەرتومدا کۆنترۆڵ کردووە، لەوانەش بانکی ناوەندی و بارەگای دەزگای هەواڵگری گشتی و لە ناوچەكانی (مەقران)یش لە پێشڕەویدایە، ئەمەش دوای ئەوەی کۆشکی کۆمارییەکان لە دەست هێزەکانی پشتیوانی خێرای وڵاتەکەیان وەرگرتەوە.
نەبیل عەبدوڵڵا، وتەبێژی سوپای سودان ڕایگەیاند، "سوپا دەستی بەسەر بارەگای بانکی ناوەندی سودان و تاوەری زین و بانکی سەحل و سەحرا و تاوەری هاوکاری لە ناوچەی مەقران لە خەرتوم کۆنترۆڵکردووە".
لە بەیاننامەیەکی ڕۆژنامەوانیدا وتەبێژی سوپای سودان  ڕایگەیاند، سوپا لە چەند کاتژمێری ڕابردوودا سەرکەوتنی زیاتری بەدەستهێناوە، سەدان ئەندامی هێزی پشتیوانی خێرایان لەناوبردووە کە هەوڵیانداوە  ناوەڕاستی خەرتومەوە هەڵبێن.
سەربازانی ناو سوپا وێنەی خۆیان بڵاوکردەوە، کە بە وتەی خۆیان "لە ناو بارەگای بانکی ناوەندی سودان" گیراون، سەرچاوەیەکی ئەمنی سودان بە کەناڵی جەزیرەی ڕاگەیاندووە "سوپا بارەگاکانی دەزگای هەواڵگری گشتی لە باشووری فەرماندەیی گشتی سودانیان گرتووەتەوە".
هاوکات شەوی ڕابردوو ئاڵوگۆڕی پچڕپچڕی تەقە لە نێوان سوپا و هێزەکانی پشتیوانی خێرا لە دەوروبەری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی خەرتوم، باشوور و ناوەڕاستی خەرتوم بیستراوە.
سوپا هەروەها ڕایگەیاندووە، "هۆڵی دۆستایەتی لە مەوقرین و زانکۆی سودانیان لە بازاڕی عەرەبی کۆنترۆڵکردووە"، فەرماندەکانی مەیدانی سوپاش ئەو وێنانەیان بڵاوکردەوە کە دەڵێن "لە نەخۆشخانەی فێرکاری خەرتومەوەن".
هەروەها سوپا کۆنتڕۆڵی تاوەری کۆرینتیای کە بە (فاتح)یش ناسراوە، لە ناوەڕاستی خەرتوم و ڕۆژئاوای کۆشکی کۆماری و ڕووی ڕووباری نیلی شین وەرگرتەوە، ئەم تاوەرە بە هێمایەکی گرنگ دادەنرێت لە خەرتوم و ژمارەیەک ئۆفیس و دامەزراوەی تێدایە".
فەرماندەیەکی باڵای مەیدانی سەربازی سودان ڕاگەیاند، هێزەکانیان نزیک بوون لە کۆنترۆڵکردنەوەی تەواوی ناوچەی مەقران لە ناوەڕاستی خەرتوم لە ڕێگەی زنجیرەیەک ئۆپەراسیۆنی سەربازییەوە کە بەرەبەیانی ئەمڕۆوە دەستیپێکرد، ئاماژەی بەوەدا کە ژمارەیەک کارمەندی سوپا لە میانی ئەو شەڕانەدا کوژراون.
لەلایەکی دیکەوە ئەفسەرێکی سوپای سودان بۆ ئاشکرای کرد کە هێزەکانی پشتیوانی خێرا هەوڵی تەقاندنەوەی پردی مەک نەمریان داوە کە ناوەڕاستی خەرتوم كە بە شاری بەحری دەبەستێتەوە، بەڵام بە گوتەی ئەفسەرەکە هەوڵەکە سەرکەوتوو نەبووە.
شایەنی باسە دوێنێ سوپای سودان بەتەواوی کۆنترۆڵی پردەکەی کردبوو، دوای ئەوەی هێزەکانی لە دیوی باشووری پردەکە لە ناوەڕاستی خەرتوم جێگیرکرد.
ناوەندی خەرتوم لە ماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا شەڕێکی توندی بەخۆیەوە بینیوە، لەو ماوەیەدا سوپا کۆشکی کۆماری و بینای حکومەت و پەروەردەیی، تاوەرەکان و مۆزەخانەکانی کۆنترۆڵکردەوە، دوای ئەوەی هێزەکانی پشتیوانی خێرا بۆ ماوەی ٢٣ مانگ کۆنترۆڵیان کردبوو.
ناوەندی خەرتوم گرنگترین قەزای پایتەختە، چەندین بارەگای حکومەتی تێدایە، لەوانە کۆشکی کۆماری، چەندین وەزارەت، بارەگای سوپا و زانکۆ، هەروەها بە یەکێک لە ناوچە زیندووەکان دادەنرێت، شوێنی گەورەترین بازاڕەکانی سودان و وێستگەی گواستنەوەی گشتی و کۆمپانیا گەورەکانی پەیوەندی و ئۆتۆمبێل.
وتەبێژی فەرمی سوپا ئاماژەی بەوەشکرد، ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان لەسەرجەم بەرەکان بەردەوام دەبن تاوەکو هەر ئینجێک خاکەکە ئازاد دەکرێت.
هاوکات هێزەکانی پشتیوانی خێرا ڕایانگەیاند کە بەردەوام دەبن لە شەڕی خۆیان دژی سوپا، هەروەها شەڕی کۆشکی سەرۆكایەتی هێشتا کۆتایی نەهاتووە، لە بەیاننامەیەکدا ئاماژەیان بەوەشکردووە، "هێزەکانیان هێشتا لە دەوروبەری ناوچەکەدان، شەڕ دەکەن بۆ وەرگرتنەوەی سەرجەم ئەو پێگانەی کە لەلایەن سوپاوە دەستیان بەسەردا گیراوە".
لە بەیاننامەکەدا پشتڕاستی کردووەتەوە کە هێزەکانی پشتیوانی خێرا ئۆپەراسیۆنێکی سەربازییان ئەنجامداوە کە کۆبوونەوەی هێزەکانی سوپایان لە ناو کۆشکی کۆماری کردە ئامانج و لە ئەنجامدا نزیکەی 90 سەرباز کوژراون و ئۆتۆمبێلە سەربازییە جۆراوجۆرەکان لەناوچوون.
خەرتوم، پایتەختی سودان، لە سێ شاری خەرتوم (باشووری ڕۆژهەڵات)، بەحری (باکوری ڕۆژهەڵات) و ئۆمدورمان (ڕۆژئاوا) پێکدێت و بە پرد بەسەر ڕووباری نیلی شین و نیلی سپیدا بەیەکەوە بەستراونەتەوە.
لەگەڵ ئەوەی ئێستا سوپا کۆشکی کۆماری و وەزارەتەکانی دەوروبەری بەدەستەوەیە، ئێستا زۆربەی ناوچەکانی ناوەڕاستی خەرتوم لەژێر کۆنترۆڵی خۆیدایە، جگە لە ناوچەی مەقران، بارەگای کەتیبەی ستراتیژی سەربازی و دوورگەی توتی لەسەر ڕووباری نیلی شین، لە باشوور و ڕۆژهەڵاتی خەرتوم ئامادەن.
هەروەها سوپای سودان تەواوی شاری بەحری و ناوچەی نیلی ڕۆژهەڵات و شاری ئۆمدورمانیش جگە لە بەشێک لە ڕۆژئاوا و باشووری ئۆمدورمان کۆنترۆڵ دەکات.
شایەنی باسە لە مانگی نیسانی ساڵی ٢٠٢٣ەوە سوپا و هێزەکانی پشتیوانی خێرا سەرقاڵی ململانێ و شەڕی خوێناوی بوون، بەپێی ئامارەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و دەسەڵاتدارانی ناوخۆیی، ململانێکان بووەتە هۆی کوژرانی زیاتر لە ٢٠ هەزار کەس و ئاوارەبوونی نزیکەی ١٥ ملیۆن کەسی دیکە ، توێژینەوەیەک کە لەلایەن زانکۆکانی ئەمریکاوە ئەنجامدراوە، مەزەندە دەکات کە ژمارەی کوژراوان بگاتە نزیکەی ١٣٠ هەزار کەس.

ژمارەی خوێندراو : 205 جار