ئه‌مه بابه‌تێكی درێژه به‌ڵام به‌گرنگی ئه‌زانم بۆ وشیاركردنه‌وه‌مان له نه‌خۆشییه‌ك كه كه‌سایه‌تیمان دائه‌ڕمێنێت ئه‌ویش سه‌رسامبوون به غه‌یری خۆمان‌و تفكردن له خۆمان ئه‌ویش كاتێك ئه‌كه‌وێنه ژێر كاریگه‌ریی بانگه‌شه‌ی خۆجوانكردنی ئه‌وان‌و ناشیرینكردنی خۆمان.
رێكخراوێكی مه‌سیحیی ئه‌مه‌ریكی به‌ناوی (ساماریتان پێرس) دیاریی داوه به چه‌ند منداڵێكی موسڵمان‌و مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی له وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف وتار بۆ ئه‌و منداڵانه ئه‌دات له‌سه‌ر پێكه‌وه‌ژیان‌و دووركه‌وتنه‌وه له ده‌مارگیری و رقه‌به‌رایه‌تی. دووربكه‌نه‌وه له شه‌ڕ‌و له هه‌ر كه‌سێك بیه‌وێت فێری رقه‌به‌رایه‌تیتان بكات.
كه‌سانێك هه‌ن لای خۆمان هه‌رچییه‌ك له ته‌ره‌فی ئیسلامه‌وه بێت ئه‌یده‌نه به‌ر ره‌خنه به‌ڵام غه‌یری موسڵمانیان لا په‌سه‌ند بێئه‌وه‌ی بزانن چییه‌‌و چۆنه.
ساماریتان پێرس رێكخراوێكه قه‌شه‌ی ئیڤانیجیلی (فرانكلین گراهام) سه‌رۆكایه‌تیی ئه‌كات. ئیڤانجیلییه‌كان كه مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی دیاره نازانێت چین (ئه‌گه‌ر بشزانێت كاره‌ساته) مه‌سیحیی ئوسوڵین، واته شتێك وه‌كو سه‌له‌فیی لای خۆمان. ئه‌وانه باوه‌ڕیان وایه كه ته‌ورات‌و ئینجیل مه‌عصوومن‌و وه‌كو خۆیان بێ ته‌ئویل وره‌بگیرێن یان وه‌ك گراهام قسه‌كه دووباره ئه‌كاته‌وه: ((له به‌رگه‌وه بۆ به‌رگ راستن)). به‌ڵام سه‌له‌فییه‌كانی لای خۆمان ئه‌گه‌رچی باوه‌ڕیان به عیسمه‌تی قورئان‌و فه‌رمووده‌ی صه‌حیح به‌ڵام بۆ هه‌ندێك ئایه‌ت‌و فه‌رمووده ته‌ئویل ئه‌كه‌ن. ئینجا ئه‌و ئوسوڵییه مه‌سیحییانه‌ن كه مه‌ریوان ئه‌یه‌وێت ببنه نموونه‌ی پێكه‌وه‌ژیان بۆ منداڵی كورد.
بۆ ئه‌وه‌ی بشزانین عیسمه‌تی ته‌ورات‌و ئینجیل چ ئه‌نجامێكی هه‌یه له‌سه‌ر عه‌قڵیه‌تی ئیڤانجیلییه‌كان به‌سمان ئه‌م چه‌ند بڕگه‌یه‌ی ئینجیل‌و ته‌ورات بخوێنینه‌وه. ئه‌مه له ئینجیل هاتووه: ((وا مه‌زانن من ئاشتیم هێناوه، به شمشێرم هێناوه- مه‌تتا 10: 34 ، یان دابه‌شبوونم هێناوه- لوقا 12: 49)). هه‌روه‌ها كاتێك باوه‌ڕیان به پیت به پیتی ته‌ورات هه‌یه، كێشه‌یان نییه له‌گه‌ڵ ئه‌و فه‌رمانانه‌ی بۆ نه‌وه‌ی ئیسرائیل هاتبوون: ((ئه‌و شارانه‌ی لێته‌وه زۆر دوورن پیاوه‌كانیان به شمشێر بكوژه‌‌و ژن و مناڵ و ئاژه‌ڵه‌كانیان به تاڵانی به‌ره، به‌ڵام شاره‌كانی تر خوا داویه‌تی پێت هیچ شتێك مه‌هێڵه كه هه‌ناسه بدات (واته پیاو وژن‌و منداڵ‌و ئاژه‌ڵه‌كانیان له‌ناو به‌ره)) (سیفری ته‌سنیه 20: 13-16). بۆ گرتنی شاری ئه‌ریحاش باس كراوه كه هه‌موو گیانله‌به‌ره‌كانیان به شمشێر كوشت: پیاو و ژن، پیر و گه‌نج، گا و مه‌ڕ‌و گوێدرێژ (یه‌شوع 6: 21).
نموونه‌ی تریش هه‌ن كه گراهام و باقیی ئیڤانجیلییه‌كان پیت به پیت باوه‌ڕیان پێیانه به‌ڵام مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی داوا له منداڵانی كوردستان ئه‌كات گوێ له‌مانه بگرن نه‌ك له‌وانه‌ی ئه‌یانه‌وێت فێری رقه‌به‌رایه‌تییان بكه‌ن!
له‌وه زیاتر، ئیڤانجیلییه‌كان زۆرترین كه‌سن كه باوه‌ڕیان به‌وه‌یه كتێبی (روئیا) كه به‌شێكه له ئینجیل باسی رووداوی دواڕۆژ ئه‌كات‌و كه باسی شه‌ڕێكی گه‌وره له ئه‌رماگددۆن ئه‌كات‌و چاوه‌ڕێی ئه‌كه‌ن چونكه رووداوه‌كانی كتێبه‌كه به‌ستراونه‌ته‌وه به هاتنی دووه‌می مه‌سیح. به‌شێكیشیان، ئه‌گه‌ر هه‌مووشیان نه‌بێت، باوه‌ڕیان به‌وه‌یه كه (له‌شفرۆشه‌كه‌ی بابل) له‌و كتێبه بریتییه له هاودینی خۆیانه كه كه‌نیسه‌ی مه‌سحیی كاسۆلیكی.
به‌ڵام سه‌رباری هه‌موو ئه‌مانه‌ش نموونه چه‌ند كارێكی توندڕه‌ویی هه‌ندێك موسڵمان (له‌ناو زیاتر له ملیارێك موسڵمان) ئه‌هێنێت بۆ ئه‌وه‌ی بڵێت ئیسلام ئاینی ئاشتی نییه‌و باوه‌ڕی خۆی به دروستیی سه‌د له‌سه‌دی هه‌موو ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه له یاد ئه‌كات. ئه‌ڵێت فیكره‌یه‌ك هه‌یه كه ئیسلام ئاینی ئاشتییه به‌ڵام ئه‌مه راست نییه، ناشپرسێت ئایا له چ ئایه‌تێك یان فه‌رمووده‌یه‌كی صه‌حیح یان لاواز هاتووه كه ته‌نانه‌ت ئاژه‌ڵه‌كانی دوژمنێش بكوژرێن. ئه‌و ناپرسێت چونكه خۆی ماندوو نه‌كردووه به‌دوای بچێت به‌ڵام مه‌ریوانیش خۆی ماندوو نه‌كردووه به‌دوای بیڕوباوه‌ڕی ئیڤانجیلی بچێت‌و ته‌نها ئه‌وه‌ی پێ خۆش بووه (خۆی وته‌نی) گراهام هاوڕێه‌تی چونكه مه‌سیحییه ئیتر ئاشتیخوازه‌‌و مرۆڤدۆسته.
ئیڤانجیلییه‌كان پشتگیریی سه‌رۆكه راستڕه‌وه‌كانی ئه‌مه‌ریكایان ئه‌كرد به ترامپه‌وه كه ره‌گه‌زپه‌رستترین سه‌رۆكه. ترامپ وه‌ك ئه‌زانین رقی له موسڵمانانه‌‌و یه‌كێك له یه‌كه‌م شته‌كان كه كردنی رێگه‌نه‌دان به خه‌ڵكی چه‌ند وڵاتێكی موسڵمان سه‌ردانی ئه‌مه‌ریكا بكه‌ن. هه‌روه‌ها له سه‌رده‌می ئه‌و كۆچبه‌ره‌كان جیاكرانه‌وه له منداڵه‌كانیان‌و هه‌موویان وه‌كو ئاژه‌ڵ له‌ناو قه‌فه‌ز دانران. توندڕه‌ویی ترامپ به موسڵمان نه‌وه‌ستایه‌وه به‌ڵكو پشتگیریی ره‌گه‌زپه‌رسته سپێپیسته‌كانیشی كرد دژی نه‌یاره‌كانیان. كاتێكیش یه‌كێك له‌مانه له شاری چارلۆتسڤیل ژماره‌یه‌ك خۆپیشانده‌ری ئه‌مه‌ریكیی له‌دژی ره‌گه‌زپه‌رستیی كردبه‌ژێره‌وه سه‌ره‌تا ترامپ ئیدانه‌ی نه‌كرد‌و هه‌وڵی دا تاوانبار‌و قوربانی یه‌كسان بكات‌و دوایی له‌ژێر فشار كردی. تاوانه‌كه هێنده گه‌وره بوو ته‌نانه‌ت كۆمارییه‌كانیش فشاریان خسته سه‌ر ترامپ كه ئیدانه‌ی بكات. نه‌ك ته‌نهاش كاتی سه‌رۆكایه‌تی، به‌ڵكو ته‌نانه‌ت له‌و كاته‌ش كه بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنی ئه‌كرد، سه‌رده‌می ترامپ به‌رزبوونه‌وه‌ی كینه‌‌و تاوانی ره‌گه‌زپه‌رستیی به‌خۆیه‌وه‌ی بینی.
ئیڤانجیلییه‌كان زۆرترین كه‌سن كه تێكه‌ڵاوی سیاسه‌تن. یه‌ك له‌وانه گراهامه. به‌ڵام سیاسه‌تی ئه‌وان بریتییه له پشتگیریكردنی كۆمارییه‌كان‌و سیاسه‌تمه‌داره راستڕه‌وه‌كان تا گه‌یشته ئه‌وه‌ی پشتگیریی ترامپ بكه‌ن كه خراپترین نموونه بۆ سه‌رۆكێك كه په‌ره‌ی یه كینه‌‌و دوژمنایه‌تیی له‌ناو ئه‌مه‌ریكا دابوو.
ترامپ ئه‌مه‌ریكای زیاتر دابه‌شكرد‌و رقبه‌رایه‌تیی زیاتر كرد. بۆ یه‌كه‌م جاریش بوو له مێژووی ئه‌مه‌ریكا لایه‌نگرانی حزبێك یان سه‌رۆكێك ئاوا په‌لاماری بینای كۆنگرس بده‌ن (دوای ئه‌وه‌ی ترامپ له هه‌ڵبژاردن ده‌رنه‌چوو) به‌ڵام ترامپ ئیدانه‌ی نه‌كردن‌و ده‌نگۆی ئه‌وه هه‌بوو كه ده‌ستی ئه‌وی تیا بوو.
فرانكلین گراهام ئه‌یوت خوا ترامپی دایناوه. گراهام ئۆبامای سه‌رۆكی ره‌شپێستی پێ ره‌فز بوو چونكه ئه‌یوت موسڵمانه. له 2019 ئه‌ی بی سی ئوسترالیا لێی ئه‌پرسێت ئایا په‌شیمانه كه وتبووی ئۆباما موسڵمانه ئه‌ویش به نه‌خێر وه‌ڵام ئه‌داته‌وه. دوایی داوای لێبوردنی كرد، به‌ڵام چۆن داوایه‌ك؟ نه‌یوت هه‌ڵه بووم‌و مه‌ریوان وته‌نی نابێت ده‌مارگیر بین، به‌ڵكو وتی داوای لێبوردن ئه‌كه‌م كه گومانم خسته سه‌ر ئیمانی ئۆباما. ئۆباما وتی ئه‌و مه‌سحییه منیش قسه‌كه‌یم قبووڵ كرد. به‌واتایه‌كی تر ئه‌گه‌ر داوای لێبوردنی له ئۆباما كرد كه وتبووی موسڵمان نییه.
هه‌ر ئه‌و گراهامه ناڕه‌زایی ده‌ربڕی كاتێك زانكۆی دیوك له كاڕۆڵاینای باكوور كه ویلایه‌تی خۆیه‌تی كه‌نیسه‌كه‌ی كرده‌وه بۆ ئه‌وه‌ی قوتابییه موسڵمانه‌كان نوێژی تیا بكه‌ن. گراهام ته‌نانه‌ت دژی ئاینی هیندۆسییه‌كانیش قسه‌ی كردبوو. كاتێكیش دادگای نێوده‌وڵه‌تیی تاوان داوای راده‌ستنی دیكتاتۆره‌كه‌ی سوودانیش عومه‌ر ئه‌لبه‌شیری كرد له‌به‌ر ئه‌نجامدانی جینۆساید گراهام دژی تاوانباركردنی ئه‌لبه‌شیر بوو چونكه راده‌ستكردنه‌كه رێككه‌وتنی سوودان له‌گه‌ڵ باشووری سوودانی مه‌سیحی تێك ئه‌دات. واته ئاماده‌بوو چاوپۆشی له كۆمه‌ڵكوژی بكات ته‌نها له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیی ده‌وڵه‌تێكی مه‌سیحی، قوربانییه‌كانیش گرنگ نین چونكه موسڵمانن.
بۆ بێئاگاییه‌كه‌ی (ئه‌گه‌ر به‌ڕاستی بێئاگایی بێت نه‌ك شتی تر) مه‌ریوان كه ئه‌ڵێت رێكخراوه‌كه بانگه‌شه‌ی مه‌سحییه‌تی نه‌كردووه له كوردستان: گراهام له دیمانه‌كه‌ی ئه‌ی بی سی ئۆسترالیا ئه‌ڵێت ئینجیل بۆ هه‌موو جیهان ئه‌به‌ین به جیهانی ئیسلامییه‌وه‌‌و زۆری كارمان له وڵاته موسڵمانه‌كانه ئیش له عیراق‌و سووریا... ئه‌كه‌ین كه‌چی دوایی ئه‌ڵێت ئه‌وان ناكه‌ینه مه‌سیحی به‌ڵكو شتی خۆمان ئه‌گه‌یێنین كه ئه‌مه هه‌مان به‌مه‌سیحیكردن ئه‌گرێته‌وه.
ئه‌شڵێت مه‌سیحییه‌كان له ئه‌مه‌ریكا په‌راوێز خراون و ئیسلام و ئاینی تر كورسیی ریزیی پێشه‌وه‌یان دراوه‌تێ، كه ئه‌مه چه‌واشه‌كارییه چونكه موسڵمانه‌كانی ئه‌وێ یان بۆ خوێندن چوون یان خه‌ڵكی ئه‌مه‌ریكان به‌ڵام رێكخراوه‌كه‌ی خۆی به‌تایبه‌ت بۆ وڵاتانی موسڵمان ئه‌چێت. چه‌واشه‌كارییه‌كی تریش ئه‌وه‌یه ئه‌و رووداوه‌ی گشت كردووه به‌سه‌ر هه‌موو موسڵمانه‌كانی ئه‌مه‌ریكا‌و خۆی گێل كردووه له‌وه‌ی كه چه‌ند تاوانی كینه له‌دژی موسڵمانان له ئه‌مه‌ریكا ئه‌كرێن.
كاتێك به‌شێكم له راستییانه خسته به‌رده‌م مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی وه‌ڵامه‌كه‌ی ئه‌وه بوو مه‌سه‌له‌ی ترامپ په‌یوه‌ندیی به‌وه‌وه نییه. به‌ڵام چۆن په‌یوه‌ندیی پێوه نییه كاتێك به‌شانۆباڵی رێكخراوێك هه‌ڵئه‌دات كه سه‌ر به مه‌زهه‌بێكی په‌ڕگیره‌‌و پشتگیریی سیاسییه راستڕه‌وه‌كان ئه‌كات‌و باوه‌ڕی به حه‌تمیه‌تی شه‌ڕی ئه‌رماگددۆن و خۆئاماده‌كردن بۆی هه‌یه‌‌و ته‌نانه‌ت به‌شێك له قه‌شه‌كانی (ره‌نگه هه‌مووشیان) كه‌نیسه‌یه‌كی مه‌سیحیی تر كه كه‌نیسه‌ی كاسۆلیكییه به كه‌سایه‌تییه‌كی به‌دكاری ناو سیفری ڕوئیا ئه‌زانێت؟ سه‌رباری ئه‌وه سه‌رۆكی رێكخراوه‌كه كه‌سێكه قه‌شه‌یه‌‌و خه‌ریكی سیاسه‌ته‌‌و كه‌سێكی دیاره له په‌ره‌پێدانی بیڕوباوه‌ڕی ئیڤانجیلی. ئه‌كرێت بۆ نموونه رێكخراوێكی خێرخوازی كه پشتگیریی دیكتاتۆرێكی ره‌گه‌زپه‌رست بكات دیارییه‌كانی به‌سه‌ر منداڵانی كورد دابه‌ش بكه‌ی‌و رێكخراوه‌كه‌‌و سه‌رۆكه‌كه‌ی بكه‌یته نموونه‌ی پێكه‌وه‌ژیان‌و دووربوون له رقه‌به‌رایه‌تی‌و به منداله‌كان بڵێیت گوێ بۆ ئه‌مان بگرن‌و گوێ بۆ كه‌سێكی تر مه‌گرن؟
له‌و كاته‌ش كه قورئان پێمان ئه‌ڵێت به ئه‌هلی كتاب بڵێین (والهنا والهكم واح- خوای ئێمه‌‌و خوای ئێوه یه‌كه)، گراهام كاتێك دژی كردنه‌وه‌ی كه‌نیسه‌كه‌ی زانكۆی دیوك قسه ئه‌كات ئه‌ڵێت خوا ئیسلام خوای ئێمه نییه. به‌پێی مه‌ریوانیش پێویسته ئه‌مه ئه‌و نموونه‌یه بێت كه منداڵانی كورد به پاكه‌تێك دیاری گوێی بۆ بگرن.
كۆتا وشه‌ش بۆ پێكه‌وه‌ژیانه‌كه‌ی ساماریتان پێرس ئه‌وه‌یه ئه‌و رێكخراوانه به‌م مه‌سیحیكردنه نه‌ك ته‌نها شه‌ڕ له‌گه‌ڵ موسڵمانان دروست ئه‌كه‌ن به‌ڵكو له‌گه‌ڵ مه‌سیحییه‌كانی ناوچه‌كه‌ش چونكه ئه‌وان سه‌ر به مه‌زهه‌بی ترن‌و پێیان خۆش نییه مه‌زهه‌بی تر بڵاوبێته‌وه وه‌ك چۆن چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وپێش قه‌شه‌ی كه‌نیسه‌یه‌كی كلدانی سلێمانی ئه‌مانه‌ی به (ئیستعمار) ناوبردبوو.