هەوێنی نۆ مەنجەڵ شیرە!

لە لایەن د. ماجد خەلیل03/03/2023


کە سەرۆکێک لە ماشینە جام تاریکەکەی تەکان دەداتە بەر خۆی و دادەبەزێ، یەکدوانێ لە نۆرەی ئەوەدان دەرگاکەی بۆ وازکەن.
 ئەم دیاردەیە تەنها حیکایەتی حزبە گەورەکان نییە، سەرۆکی حزبە بچوکەکانیش هەروان. 

بۆخۆم موعەما و مەتەڵێک ملی گرتووم. بۆچی کاتێ دادەبەزن، دەمودەست قۆپچەی قاتەکەیان دەکەنەوە؟ لەکاتێکدا لاموایە دەبێت قۆپچەکە قوفڵ بدەن، چون کاتێ لەسەر کوشنی ماشینێکدا ماتت کردووە و دانیشتووی، دەبێ قۆپچەی قات و چاکەتەکەت بکەیتەوە و خۆت شل کەیت، وەختێکیش دادەبەزی دەبێ بیبەسیت و ئامادەی عادەتەن کۆبوونەوە هەزاربارەکان بی. کەچی بەرپرسی کورد، کە دادەبەزێ قۆپچەکە دەکاتەوە. 

بەڵێ بەرپرسیارێتی هەم بێتامە، هەمیش بەتام.  ئەوەیان پەیوەستە بە دەرک و دنیابینی کەسەکانەوە. 
بێتامە چون چەشنی سێبەرێک ویژدانت بە تەنیشتیدا تەماشات دەکات. وەختێکیش سەردەنێیتە سەر سەرین، بە داتاشۆیەک دانە بە دانەی هەڵوێست و هەنگاوەکانت بۆ لێدەداتەوە، هەر هەنگاوێکت لار دانابێ، لەونێ لێت دەئاڵێ، تا دەمی بەیانی تەپاوتلت پێدەدا.
 
بەتامیشە، چون چێژی لێدەبینی، بەتایبەتی گەر پراگماتیزمییانە پڕتدابێتە کورسییەکە، واتە:

یەکەم:
 خەڵکێکت بۆ کەر بووبن، بە هەق و بە ناهەق، ناڵەی چەپڵەیان بێت بۆت. 

دووەم:
 وەختێ لە ماشینە جام تاریکەکان دادەبەزی، هەم دەرگای ماشینەکەت بۆ دەکەنەوە، ئەمەش فەن و فنونی خۆی هەیە، مەسەلەن نابێ سەیری ئەو کەسە بکەی کە دەرگاکەت بۆ دەکاتەوە، یان دەبێت هەرکە دابەزیت، قۆپچەی چاکەتەکەت بکەیتەوە. 

سێهەم:
 بە هەوڵدانی خۆت، خەتمی بەرپرسیارێتیت نەکراوە، بەڵکو بابت بەرپرس بووە، لێرە جینی کورسیش توراسە، یانی وەک چۆن هەژارێک شەڕی شەکرە دەگوازرێتەوە بۆ زاڕۆکەی، ئەوانیش کورسییەکی کامڵ، بە دیژ و برغو، دەسک و سپانەی سیاسەتەوە سکیان پڕدەبێ لێی. 

چوارەم: 
وەک مەلیکی ئەردەن و سەڵتەنەی عەمان نیت، لەزانستی سیاسیدا سۆکی ڕەخنەت پێوەکەن، گوایە گەڕی سیاسەتتان لە بۆڕبۆنەکانی فەڕەنساوە تەواو بووە، نا. میتۆد و مێژووی مەیدانەکە و پەرلەمانەکەشت پڕ کردووە لە پەخشان و پەیامی دیموکراسی، فرەیی، یەکسانی، مافی هاوڵاتی، هەندێکجار سۆشیال دیموکراتیشیت، کەچی کێویش بە کێو دەگات، وەک چۆن کوڕ بە کورسییەکەی بابی دەگات، وەکچۆن ئامۆزاو ئاوەڵزاوا ئەبرامزی عەقڵی دیموکراسی تێکدەشکێنن. 

پێنجەم:
 لەم زۆنگاوی زۆنانەدا، ئێستا ناتوانێ زەمی مێژوو بکات، چون پێشکەوتنێ گەر هەبێ لە مێژووماندایە، بە پێچەوانەی پاکی نەتەوەکانی ترەوە، تاوناتاوێ ڕووەو دوواوە داهاتومان دەپێوین.  مەسەلەن، نازناوت پایتەختی ڕۆشنبیرییە، کەچی کۆرس و خولی جێندەر جێی نابێتەوە. شار یەکپارچە یاسینی یادەوەرییەکانی دەخوێنرێت. گەرمترین باوەشی سەرۆک بۆ سەلەفییەک دەکرێتەوە. 

شەشەم:
 وەکچۆن پاش ڕاکێشانی ڕۆڵەی ڕەش و ڕووتی یەکتر بەشوێن شلەخەجێکاندا، گڕی پەرەمێزنان بە ڕیشی یەکترییەوە، پانکردنەوەی کەللەی یەکتری بە بلۆک، هێشتاش وترا: 
ئێمە بێتاوانین.
 ئێستاش پاش دەیان ساڵ لە بەرپرسایەتی دەڵێ: 
گرفتی ئابوریی ئەوەیە کە پشت بە داهاتی نەوت دەبەستین. کەچی چەپڵەشی بۆ لێدەدرێ.
 ئایا بۆ ئەوەی پشت بە داهاتی نەوت نەبەستین، بڕیاری کێ کاریگەرە؟ مامۆستایەک یان شوتی فرۆشێک؟ یان سەرۆکێک؟ ئەدی سەرۆک مەگەر تۆ لیستی دوور و درێژی موچەی بندیوارت بە سۆقاتی نەوت نەبێ بەچی دەدرێ، ئەدی سەرۆک وزە و واریسی ئەو دەنگی چەپڵانە لەبەر شیرینی ئەو نەوتە نییە کە قەترە بە قەترە خستووتە ناو دەمی دەربارەکانتەوە؟ 
ئەو چەپڵانە بۆ چالاکی و چەلەنگی تۆیە یان بۆ ئەو تەخشان و پەخشانەی دەستتداوەتێ. 
ئایا زەبەلاحبوونی زەمینەی حزبێک پەیوەندی بە میتۆد و مێژووی جوانییەوە هەیە یان پەیوەندی بە کەناڵە گوومرگییەکانی، ریزە تەنکەری نەوتی قاچاخی، لیستی موچەی بندیواریی؟
 
پشت بەستن بە داهاتی نەوت، جاران کاری ئەو ئەعرابیانەی ئەربابی خۆرئاواو خێوەتنشینەکانی خەلیج بوو، ئەوانەی تا خوار ئەژنۆیان ورگ و لەوەش خوارتر لە ئاوی شلەتێنی مەسبەحی قاتی سەرێی ئوتێلەکانی بەیروت و لەندەندا خوسابوو. ئەوانەی وەک ئارسەر کوسلەری جو دەڵێ: کاریان منداڵ خستنەوە بوو، تا بتوانن پاچەکۆڵەی پێدەشتێکی بۆ بکەن، دواتر منداڵیان دەخستەوە تا بتوانن کورسییان کەسێکی تر تێیدا تێرنەخوا. بەڵام ئێستا ئەو عەرەبانە عەقڵیان گرتووە، ئەوان ئەسڵەن بیریان بەلای کریستیانۆ و کێ و کێوەیە تا شوێنی بیرەنەوتیان بۆ بگرێتەوە، کەچی ئێوەش ئەتانەوێ، ئیفلاسی داهاتی نانەوتیتان، بخەنە گەردنی گەجەروگوجەرە گەپجاڕەکەی دەوروخولتان و خۆشتان پڕۆفیسۆرەکان پێتان بڵێن: 
هەوێنی نۆ مەنجەڵ شیرن!

وتاری زیاتر