قەوارە كاتییەكەی زایۆنییەكان لەسەر خاكی
داگیركراوی فەلەستین دوایین ڕۆژەكانی دەژمێرێت، ئەفسەرێكی دەزگای هەواڵگریی
ئەمریكیش هۆشداریی لەناوچوونی یەكجاریی دەدات .
(ئاریە شافییت) نوسەری زایۆنی لە كتێبی (ماڵی
سێهەمو لە گەلێكەوە بۆ خێل و لەوێشەوە بۆ گەل) دا باس لەو هەرەس و قەیرانە
ناوخۆییانە دەكات كە قەوارە كاتییەكەی زایۆنیی بەرەو ڕوخان بردووە و دەڵێت
"گرنگترین هەڕەشە و مەترسیی، ئەو ململانێ و ناكۆكییە ناوخۆییانەیە كە هەرگیز
جارێكی دیكە ئیسرائیلییەكان ناتوانن لەسەر دیدگایەكی هاوبەش كۆببنەوە، ئەمەش
دوایین دەرفەتی جولەكەكانە" .
زیاتر لە 20 ڕۆژە قەوارە كاتییەكە بەهەموو
توانای سیاسیی و سەربازیی و ئابوریی خۆیەوە لە پەلامار و بۆردومانی دڕندانەدایە
بۆسەر غەزە، جگە لە كوشتن و برینداركردنی دەیان هەزار ژن و مناڵ، نەیتوانیوە
هەنگاوێك لەو ئامانجە نزیك ببێتەوە كە ئەو قەسابخانەیەی لە غەززە لەپێناویدا
خەڵقاندووە كە ئەویش وەك بانگەشەی بۆ دەكەن "كۆتاییهێنانە بە حەماس" .
(سكۆت ڕیتەر) ئەفسەری پێشووی دەزگای
هەواڵگریی ئەمریكا دەڵێت "دۆخی سوپای ئیسرائیل لەوپەڕی خراپی و لاوازیدایە، سەربازەكانی
هێندەی ڕۆیشتن بەرەو مەرگ و مردن، لە چونیان بۆ شەڕی غەززە دەترسن، چونكە دەزانن لەوێ
حەماس چاوەڕێیان دەكات و دوو ڕێگەش لەبەردەمیاندایە، یان كوژران یان بەدیل گیران"
.
بەوتەی (ڕیتەر) "هاتنی كەشتیگەلی
سەربازیی ئەمریكا بۆ ناوچەكە، تەنها نمایشی هێزە و هیچی تر، ئەگەرنا ئەمریكا هیچی
لەدەستنایەت بۆ ئیسرائیل، چونكە ئەو ئیسرائیل بارودۆخی زۆر لە دۆخی ئۆكرانیا
خراپتر و دژوارترە و، ملیۆنان ئیسرائیلی كە خاوەن دوو ڕەگەزنامەن، بە لێشاو
ئیسرائیل بەرەو وڵاتی یەكەمیان بەجێدەهێڵن كە ئەمە هیچ مانایەكی دیكەی نیە جگە لە
ڕوخان و نەمان و لەناوچونی ئیسرائیل "
هیچ كات هێندەی ئەم ڕۆژانە گوتاری
"ڕوخان و كۆتاییهاتنی ئیسرائیل" لەسەر زاری نوخبەی زایۆنی و سەركردە
سیاسییەكانیان نەبووە، چونكە پێیانوایە لە هەموو لایەكەوە مەترسیی لەسەرە و
لەناوخۆشدا دابەشبون و ناكۆكیی و ململانێ دایڕزاندووە .
نوسەری
گەورەی میسری (عەبدولحەلیم قندیل) پێیوایە "چیتر دەرگا لەبەردەم بیرۆكەی
چارەسەری دوو دەوڵەتدا كراوە نیە و بۆ هەمیشە داخرا، بون و مانەوەی ئیسرائیلیش
گەورەترین هەڕەشە و مەترسیی و كێشەیە و لە چەند ساڵی داهاتوودا ئەم قەوارە كاتییە،
بەرەو نەمانی یەكجاریی هەنگاو دەنێت" .
ئێستا فڕۆكەخانەی تەلەئەبیب و فڕۆكەخانەكانی
دیكەی قەوارە كاتییەكەی زایۆنی جمەی دێت لەو جولەكانەی لە ئەوروپا و ئەمریكا و
ئەفریقاوە هاتوون و دەیان ساڵە لەسەر خوێن و خاكی داگیركراوی فەلەستینیەكان
دەلەوەڕێن، ڕۆژنامەی (هائارێتس)ی ئیسرائیلی دەڵێت "زۆرینەی ڕەهای ئەوانەی
دەڕۆن، بەنیازنین جارێكی دیكە بگەڕێنەوە ئیسرائیل" .
بەپێی داتای وەزارەتی كۆچی قەوارە كاتییەكە و
ئاژانسی جولەكە، تا ساڵی 2022 كۆچكردن لە وڵاتانی دیكەوە بۆ ئیسرائیل بە ڕێژەی 20%
كەمیكردبوو، تەنها لە ساڵی ڕابردوو و دوای هەڵایسانی شەڕی ڕوسیا و ئۆكرانیا و
بەهۆی شەڕەوە جولەكە ڕوسی و ئۆكرانیەكان وڵاتی خۆیان بەرەو قەوارە كاتییەكە
بەجێهێشتووە .
ڕاپرسییەكان دەریدەخەن، ئێستا 33% ی
دانیشتوانی قەوارەی زایۆنی خوازیاری جێهێشتنی یەكجاریی قەوارەكە و گەڕانەوەن بۆ
ئەمریكا و وڵاتانی ئەوروپا و لە ئێستاشدا نیوە زیاتری ئیسرائیلییەكان خاوەنی
پاسپۆرتی وڵاتە ڕاستەقینەكەی پێشویانن كە لێوەی هاتوون و ئامادەی هەڵاتن لە قەوارە
كاتییەكە و گەڕانەوەن بۆ زێدی ڕاستەقینەی خۆیان .
بەشی زۆری جولەكە سەركردە سیاسییەكانی قەوارە
كاتییەكە باوەڕیان بە "نەفرەتی دەیەی هەشتەم" هەیە كە گێڕانەوەیەكی
ئاینیی یەهودیە و دەڵێت "نەوەی ئیسرائیل لە دەیەی هەشتادا لەناودەچێت"
جولەكەكان پێیانوایە "نەفرەتی دەیەی هەشتا" دەكاتە ساڵی 2027 .
بەبڕوای حاخامەكانی جولەكە و بە پشتبەستن بە
دەقەكانی تەورات و گێڕانەوەكانی ئاینی جولەكە "تەمەنی قەوارەی ئیسرائیل 80
ساڵ زیاتر ناخایەنێت، ئەگەر لە 14 ی ئایاری ساڵی 1948 ئەم قەوارەیە دروست بوبێت،
ئەوا پێش 14 ی ئایاری ساڵی 2028 كۆتاییهاتووە و ڕووخاوە" .
(ئیهۆد باراك) سەرۆك وەزیرانی پێشووی قەوارە
كاتیی، وتارێكی لە ڕۆژنامەی (یەدیعۆت ئەحرانۆت) بڵاوكردوەتەوە، لەو وتارەدا دەڵێت
"بە درێژایی مێژوو جولەكەكان دووجار دەوڵەتیان هەبووە و هیچ جارێكیشیان لە 80
ساڵ زیاتر نەیتوانیوە بەردەوام بێت و لە دەیەی هەشتەمی تەمەنیدا ڕوخاوە و كۆتایی
هاتووە، ئەوانیش لەسەردەمی (پاشا داود) و سەردەمی (حەشمۆنائیم) بووە"
ژمارەی خوێندراو : 322 جار